جلد 7، شماره 1 - ( بهار و تابستان 1400 )                   جلد 7 شماره 1 صفحات 62-39 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

بازالت‌های آلکالن کرتاسه پسین منطقه تالش: پیامدی از تحولات تکتونیکی حاشیه قاره‌ای جنوب اوراسیا (البرز غربی)
خدیجه امانی* 1، مرتضی دلاوری2 ، صدرالدین امینی2 ، امیرعلی طباخ شعبانی2
1- دانشگاه خوارزمی ، goe.amani@gmail.com
2- دانشگاه خوارزمی
چکیده:   (727 مشاهده)
بازالت‌های آلکالن منطقه تالش همراه با سایر واحدهای رسوبی کرتاسه بالایی در البرز غربی (شمال ایران) برونزد دارند.  کانی‌های اصلی این سنگ‌ها شامل کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز± آلکالی فلدسپار است. از لحاظ ژئوشیمیایی،  مقادیر بالای TiO2 (wt. % 96/2- 68/1) ، K2O+ Na2O (wt. % 06/9- 09/3) و نسبت‌ (La/Yb) N (39/23- 30/10) و همچنین Nb/Y>1 (9/3- 51/1) سازگار با ترکیب آلکالن نمونه‌هاست. از طرفی در نمودارهای چندعنصری بهنجار شده نسبت به گوشته اولیه، غنی شدگی عناصر ناسازگار شباهت این سنگ‌ها به بازالت‌های درون‌پلیتی یا جزایر اقیانوسی (OIB) را  نشان می‌دهد. از نظر جایگاه تکتونیکی، نسبت‌های عناصر کمیاب همچون Zr/Y (80/10- 52/5)، Ta/Yb (65/2- 12/1)، Th/Yb (81/5- 80/1) و Ti/Y (418-753) در محدوده بازالت‌های آلکالن درون‌پلیتی است. بنابراین می‌توان اظهار داشت که منطقه تالش در اواخر کرتاسه پسین ثبت‌کننده یک فعالیت آتشفشانی درون‌پلیتی قاره‌ای بوده است. چنین ماگماتیسمی از ذوب درجه پایین (3 تا 7%) یک منشأ گوشته‌ای آستنوسفری غنی شده از نوع EMII در رخساره گارنت لرزولیت بوجود آمده است.  گستره  حضور بازالت­های آلکالن با محتوای بالای Ti درتالش و دیگر بخش‌های البرز غربی و مرکزی (همچون جنوب لاهیجان، و مرزن‌آباد ) و گرجستان  با تشکیل یک سیستم ریفتی در بازه زمانی کرتاسه پسین در حاشیه جنوبی اوراسیا از قفقاز کوچک تا البرز مرکزی قابل تفسیر است.  
واژه‌های کلیدی: آلکالی بازالت، کرتاسه پسین، درون ورقه‌ای، تالش، البرز غربی، اوراسیا
متن کامل [PDF 2238 kb]   (396 دریافت)    
موضوع مقاله: پترولوژی
دریافت: 1400/1/28 | پذیرش: 1400/6/10 | انتشار: 1400/5/10
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.