نشریه علوم زمین خوارزمی

افیولیت پشت بادام در شمال شرق استان یزد و در 15 کیلومتری جنوب غرب روستای رباط پشت بادام رخنمون دارد. سن این افیولیت پالئوزوئیک و باقی‌مانده پوستۀ اقیانوسی پالئوتتیس است. این افیولیت سه فاز دگرگونی را در سیمرین (پیشین، میانی، پسین) پشت سر گذاشته و شامل متاپریدوتیت، متاگابرو، آمفیبولیت (ارتوآمفیبولیت‌ها)، رودینگیت و لیستونیت است و متالرزولیت‌ها سالم‌ترین متاپریدوتیت‌های افیولیت پشت بادام هستند. افیولیت‌های پشت بادام شامل کانی‌های دگرگون الیوین، ترمولیت، سرپانتین، کلریت، مگنتیت کروم‌دار و مگنتیت است و بافت‌های اصلی نماتوبلاستیک، پویی کیلوبلاستیک، بافت درهم[1] و مشبک را نشان می‌دهند. بررسی شیمی کانی‌های سازنده این سنگ‌ها نشان می‌دهد که الیوین‌ها با (80/0-79/0Mg# ( از نوع کریزولیت هستند. آمفیبول‌ها از نوع ترمولیت است و منیزیم زیاد 96/0- 93/0Mg# دارند. کلریت‌ها دارای (93/0-92/0) #Mg است و از نوع پنینیت هستند. اسپینل‌ها با 99/0-97/0#Cr از نوع مگنتیت کروم‌دار هستند. وجود ادخال‌های مگنتیت در الیوین‌ها نشان از دگرگونی اولیه لرزولیت‌ها در حد رخساره شیست سبز دارد. وجود ترمولیت‌های با منشأ دگرگونی با بافت درهم، حضور کلریت منیزیوم‌دار و آنتی‌گوریت در متالرزولیت‌ها نشان از دگرگون شدن این سنگ‌ها در رخساره آمفیبولیت را دارد. جای‌گزینی کلریت در حاشیۀ برخی از ترمولیت‌ها و سرپانتینی شدن بخشی از الیوین‌ها نشان از رخداد دگرگونی برگشتی در حد رخسارۀ شیست سبز به‌دنبال دگرگونی پیش‌رونده در حد رخسارۀ آمفیبولیت را دارد. تفسیر روابط فازی متالرزولیت‌های افیولیت پشت بادام در سیستم (CMASH (C= CaO, M= MgO, A= Al₂O₃, S= SiO₂, H= H₂O نشان می‌دهد که متالرزولیت‌های بررسی شده تحت تأثیر دگرگونی در حد رخساره آمفیبولیت تحتانی دگرگون شده‌اند و سپس تحت تأثیر دگرگونی پس‌رونده در حد رخساره شیست سبز قرار گرفته‌اند.