توده گرانیتوئیدی تویه­دروار در 50 کیلومتری جنوب باختر دامغان در استان سمنان در جنوب زون البرز خاوری واقع شده است. این توده در داخل واحدهای سنگی پالئوزوئیک پیشین (سازندهای باروت، زاگون و لالون) نفوذ کرده ‎است. بر اساس شواهد صحرایی و سنگ‎نگاری، این توده از مونزونیت، کوارتزمونزونیت و مونزودیوریت تشکیل شده است. ترکیب کانیایی توده شامل پلاژیوکلاز، آلکالی فلدسپار، کوارتز، ± بیوتیت، ± آمفیبول است. کانی‎های فرعی آن را ایلمینیت، مگنتیت، زیرکن، آپاتیت، تیتانیت، کالکوپیریت و کانی‎های ثانویه را سریسیت، اپیدوت،کلسیت و کلریت تشکیل می‎دهند. آمفیبول­های موجود در سنگ‎های این توده از نوع کلسیم­دار فشار پایین با ترکیب فروهورنبلند و با منشاء آذرین هستند. بکارگیری روش­های دما-فشارسنجی به ترتیب دماهای 730-650 درجه سانتی‎گراد و فشارهای کمتر از 2 کیلوبار را برای توقف تبادل و تعادل نهایی آمفیبول در توده نفوذی تویه­دروار به‎دست داده است که با عمق جایگیری کمتر از 5 کیلومتر توده سازگار است. وجود بافت‎های ریزبلور واکنشی هیپرسالوس تا ساب‎سالووس (پرتیتی، میرمکیتی، گرافیک، گرانوفیری) در سنگ­های توده و نبود دگرگونی همبری آشکار در اطراف آن، نشانگر بالاآمدن و جایگیری دیاپیری توده در حالت نسبتاً جامد و سرد در اعماق کم پوسته ‎است. وجود رگه‎های معدنی از اکسید‎ها و هیدروکسید‎های آهن- منگنز، فلوریت، باریت، سرب و روی در سنگ‎های میزبان توده، نیز از نشانه‎های آشکار برای تأیید این گفته‎هاست.

 

واژه‌های کلیدی: شیمی آمفیبول، دما- فشارسنجی، گرانیتوئید، تویه­ دروار، دامغان.

متن کامل [PDF 1614 kb]   (1884 دریافت)