جلد 10، شماره 1 - ( بهار و تابستان 1403 )                   جلد 10 شماره 1 صفحات 277-265 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 10.22034/KJES.2024.10.1.107261
‎ 20.1001.1.2538449.1403.10.1.11.3
Research code: 0-76-12-048-971339

XML English Abstract Print

مطالعه غلظت بخش های پایدار و ناپایدار فلزات مس، کادمیم ، سرب و جیوه براساس روش استخراج پی در پی در رسوبات سطحی حوزه جنوبی دریای خزر
مریم رضائی1 ، حسن نصراله زاده ساروی*2 ، حوریه یونسی پور1 ، شراره فیروزکندیان1 ، مرضیه رشیدی گل رویه1
1- پژوهشکده اکولوژی دریای خزر، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور
2- پژوهشکده اکولوژی دریای خزر، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور ، hnsaravi@gmail.com
چکیده:   (1135 مشاهده)
فلزات سنگین جزء آلاینده‌هایی هستند که در‌ بوم سازگان‌های‌ آبی مشکلات بسیاری را برای آبزیان و در نهایت برای انسان ایجاد می‌کنند. رسوبات به عنوان منبع ذخیره برای آلاینده های فلزی هستند که از دو منشاء طبیعی و انسان ساخت ناشی می شوند. بنابراین هدف از این مطالعه تعیین غلظت بخش‌های پایدار و ناپایدار فلزات مس، کادمیم ، سرب و جیوه رسوبات سطحی براساس روش استخراج پی در پی در اعماق 10 و 30 متری آب دریا در هشت نیم خط (Transect) طی سال های 1397 (پاییز و زمستان) الی 1398 (بهار و تابستان) در حوزه جنوبی دریای خزر–سواحل ایران بود. نتایج نشان داد که میانگین غلظت (SE±) مس، سرب ، کادمیم (برحسب میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک) و جیوه (بر حسب میکروگرم برکیلوگرم وزن خشک) به ترتیب در بخش پایدار برابر (1.37±17.08)، (8.96±867.80)، (64.±4.82)، (05.±5.42) در ‌بخش ناپایدار (0.66±3.09)، (1.23±22.80)، (0.16±9.70)، (0.05±8.13)  ثبت گردید. مقایسه غلظت بخش ناپایدار که قابل دسترس موجودات زنده است با استانداردهای جهانی نشان داد که غلظت عناصر مس و جیوه کمتر از استانداردها بود اما غلظت سرب وکادمیم بالاتر از استانداردهای جهانی ثبت گردید و نشان دهنده منشا انسان ساخت این دو فلز می باشد. نتایج اندازه گیری فلزات سنگین در رسوبات نشان داد که منشاء این فلزات بیشتر از منابع طبیعی و ژئوشیمیایی است و منابع انسان ساخت سهم کمتری داشته است. از نتایج تحقیق حاضر می توان نتیجه گرفت که تعیین غلظت کل فلزات سنگین نمی‌تواند نتایج دقیقی از آلودگی منطقه را نشان دهد لذا برای تعیین و ارزیابی آلودگی و تعیین دسترسی زیستی فلزات برای موجودات زنده شایسته است از بخش های پایدار و ناپایدار فلزات سنگین بهره برد.
 
واژه‌های کلیدی: آلاینده‌های فلزی، رسوبات سطحی، استخراج پی‌در‌پی، دریای خزر، ایران.
متن کامل [PDF 1381 kb]   (309 دریافت)    
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی | موضوع مقاله: زمین‌شناسی زیست‌محیطی
دریافت: 1403/4/20 | پذیرش: 1403/6/20 | انتشار: 1403/2/10
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.