مهدی نقدی*1 
، اسماعیل شبانیان2 ، ایمان منصف2
، اسماعیل شبانیان2 ، ایمان منصف2
1- تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان ، mehdi_na@iasbs.ac.ir
2- تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان
2- تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان
چکیده: (68 مشاهده)
ناحیه برخوردی زاگرس حاصل همگرایی میان دو ورقه عربی و اوراسیا است، با روند شمالغرب-جنوبشرق کشیده شده است. در این میان پهنه ساختاری سقز- بانه، در شمالغرب کوهزاد زاگرس و بخشی از پهنه آذرین - دگرگونی سنندج-سیرجان، دارای روند ساختاری شمالشرق-جنوبغرب است که بسیار متفاوت از روند عمومی زاگرس دیده میشود. باتوجه به اینکه فرآیندهای تکتونیکی این ناحیه با تاریخچه تحول کوهزاد زاگرس گره خورده است، مطالعه آن به درک تاریخچه دگرریختی قارهای در زاگرس کمک میکند. تحلیل جنبشی، هندسی و دینامیکی این پهنه، بازسازی وضعیت تنش دیرینه و جهتیابی محورهای فشردگی و کشیدگی مسبب دگرریختیهای نگاشته شده در پهنه راندگی را ممکن کرده است. بر پایه این مجموعه داده و مشاهدات، نشان بارزی از چرخشهای ساختاری به دور محور شاقولی و تغییرات محلی ناشی از آن در میدان تنش پیرامون پهنه راندگی دیده نمیشود. در واقع، هر دو بخش شمالی و جنوبی پهنه راندگی، با روند نزدیک به عمود بر هم، بخشی از یک ساختار از-پیش-موجود هستند که در زمان جایگیری راندگی در یک وضعیت تنش همگن ایجاد شدهاند. هر بخش از این پهنه، بسته به ارتباط آن با پهنه برش، هندسه و سازوکار ساختاری منحصر به خود را بروز داده است. دادههای ساختاری از بخشهای مختلف راندگی نشان میدهد که در زمان فعالیت بخش شمالی به عنوان یک راندگی زاگرسی، بخش جنوبی آن به صورت یک رمپ جانبی موازی با پهنه ساختاری سقز- بانه و با سازوکار موربلغز چپبر حرکت کرده است. وجود این ساختار قدیمی باعث تسهیل پیشروی لبه راندگی اصلی به سمت غرب شده و در فرگشت ساختاری منطقه به عنوان یک ساختار عرضی ایفای نقش میکرده است. بر این اساس، پهنه ساختاری سقز- بانه، مشابه روند تکتونیکی شناخته شده موته-لایبید، این واقعیت را نشان میدهد که تحولات حین باز و بسته شدن نئوتتیس نتوانسته لبه جنوبغربی خردقاره ایرانمرکزی را به طور کامل تغییر شکل دهد.
واژههای کلیدی: پهنه ساختاری سنندج - سیرجان، پهنه سقز - بانه، راندگی اصلی، ساختارهای عرضی، کوهزاد زاگرس.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
