جستجو در مقالات منتشر شده


کاربران عمومی فقط به فهرست مقالات منتشر شده دسترسی دارند.
۲ نتیجه برای موضوع مقاله:

دکتر سید علی مظهری، دکتر کوان-نانگ پانگ،
جلد ۹، شماره ۲ - ( پاییز و زمستان ۱۴۰۲ )
چکیده

سنگ‌های نفوذی فلسیک در مجموعه نفوذی پیرانشهر شامل سه گروه سیینیت، نفلین­‌سیینیت و آلکالی­‌فلدسپار گرانیت می­‌شوند که در حدود ۴۰ میلیون سال پیش تشکیل شده و هم‌­ژنز هستند. روابط بافتی و ترکیب اکسیدهای اصلی و عناصر کمیاب آپاتیت از نمونه­‌های منتخب انواع سنگ‌های فلسیک به روش­های SEM، EPMA و LA-ICP-MS مورد بررسی قرار گرفت. در نمونه‌­های مورد مطالعه آپاتیت به صورت بلورهای شکل­‌دار تا نیمه­‌شکل­دار با فرم‌­های منشوری ظاهر شده و دارای بافت همگن و بدون منطقه‌­بندی می­باشد. مقادیر پایین MnO و الگوی REE آپاتیت‌­ها نیز ماهیت ماگمایی آن­ها را تأیید کرده و بیانگر عدم تأثیر فرایندهای بعد از تبلور بر روی ترکیب آپاتیت‌­هاست. تمام بلورهای آپاتیت در رده فلوئوروآپاتیت قرار می­‌گیرند. میزان فلوئور و کلر در انواع مختلف سنگ‌های فلسیک متغیر است و نسبت F/Cl از گرانیت­‌ها به سمت سیینیت­‌ها و نفلین­سیینیت­‌ها کاهش می­‌یابد. محاسبه دمای اشباع آپاتیت نشان می‌دهد که دمای تبلور در آلکالی‌فلدسپار گرانیت‌ها  (۸۵۸-۸۴۴ درجه سانتی‌گراد) نسبت به سیینیت‌ها (۸۱۸-۷۸۳ درجه سانتی‌گراد) و نفلین‌سیینیت‌ها (۶۶۸-۶۱۰ درجه سانتی‌گراد) بیشتر است. میزان Mn موجود در آپاتیت­‌ها حاکی از شرایط تقریباً ثابت اکسایش با حداقل نوسانات (۸/۹- تا ۸- = log fO۲) در انواع سنگ‌های فلسیک می­‌باشد. عناصر کمیاب در آپاتیت­‌های مختلف تفاوت بارزی نشان می­‌دهد به­‌طوری که در نمونه­‌های گرانیتی آپاتیت سرشار از عناصر HFSE و عناصر نادر خاکی (REE) است در حالی­که آپاتیت‌­های سنگ‌های نفلین­‌سیینیتی تمرکز بالاتری از اجزایی همچون سیلیس، Cr، Ni و V نشان می‌­دهند. ترکیب عناصر کمیاب با نسبت F/Cl در آپاتیت‌­ها تغییرات هماهنگ و منطبق با ترکیب سنگ میزبان نشان می‌­دهد. نتایج بررسی ترکیب کانی آپاتیت، یافته­‌های پترولوژیکی قبلی در مورد سنگ‌های فلسیک پیرانشهر مبنی بر تأثیر تفکیک فازهای فرار بر تحول ماگمایی را تأیید می­‌کند.

دکتر سید علی مظهری، آقای کاظم علی آبادی،
جلد ۱۰، شماره ۱ - ( بهار و تابستان ۱۴۰۳ )
چکیده

در این پژوهش ترکیب عناصر کمیاب کوارتز در انواع گرانیتوئیدهای نوع I، S و پلاژیوگرانیت­٬ها در جایگاه٬های مختلف زمین٬­شناسی به روش LA-ICP-MS اندازه٬­گیری شده و توزیع آن٬­ها مورد بررسی قرار گرفته٬­است. مقادیر عناصر Al، Ti، Fe، Mn، Na، K، P، Li، Rb، Be، Sr، Ga، Ge و Sn در کوارتز بالاتر از حد تشخیص دستگاه تعیین شد. نتایج بدست آمده نشان می٬­دهد که علی­رغم داشتن سن و محیط­٬های متفاوت تشکیل، فراوانی و توزیع عناصر کمیاب در بلورهای کوارتز گرانتوئیدها با نوع و ماهیت ماگمای گرانیتی در ارتباط است. عناصر کمیاب در بلورهای کوارتز گرانیتوئیدهای نوع S دارای بیشترین فراوانی هستند (ppm ۷۱۰-۱۱۱۱) و به دنبال آن­٬ها گرانیتوئیدهای نوع I (ppm ۲۸۷-۴۳۸) و پلاژیوگرانیت­٬ها (ppm ۲۰۱- ۱۱۶) قرار می­٬گیرند. در بین عناصر کمیاب موجود در کوارتز، Al بیشترین فراوانی (ppm ۱۸-۲۱۶) را دارد و پس آن Ti (ppm ۴۴-۱۸۳) و Li (ppm ۵-۸۰) با مقادیر به نسبت بالا در شبکه بلور وارد می٬­شوند. ضریب اشباع آلومینیم (ASI) مهم٬ترین عامل در توزیع Al در بلورهای کوارتز بوده و میزان Al با افزایش Ge/Ti افزایش می٬­یابد. فراوانی توزیع و روند تغییرات عناصر Ga، Ge، Li و Rb در بلورهای کوارتز مشابه با Al می٬­باشد. فراوانی Ti با افزایش ضریب تفریق کاهش می٬­یابد و توزیع این عنصر در بلورهای کوارتز علاوه بر ماهیت و ترکیب ماگمای مادر به شرایط دما-فشار محیط نیز وابسته است. محاسبات ترمومتری به روش Titan Q (Ti در کوارتز) نشان می­٬دهد که دمای تبلور کوارتز در گرانیتوئیدهای نوع S (به طور میانگین °C ۷۷۶) بیشتر از گرانیتوئیدهای نوع I (به طور میانگین °C ۷۰۷) و پلاژیوگرانیت٬­ها (به طور میانگین °C ۶۸۳) می٬­باشد. سایر عناصر کمیاب در بلورهای کوارتز مورد مطالعه با توجه به غلظت بسیار پایین و تأثیر سایر عوامل همچون سیالات درگیر یا ادخال٬­های بسیار ریز، توزیع نامنظم دارند.


صفحه ۱ از ۱     

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به علوم زمین خوارزمی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Kharazmi Journal of Earth Sciences

Designed & Developed by : Yektaweb