1- دانشگاه صنعتی شاهرود
2- دانشگاه صنعتی شاهرود ، rahim.bagheri86@gmail.com
3- شرکت آب منطقهای خراسان رضوی
چکیده: (32 مشاهده)
آبخوان دشت سبزوار یکی از منابع آب زیرزمینی مهم در بخش شرقی استان خراسان رضوی بوده که در منطقه خشک و کم باران قرار دارد. با توجه به اینکه بخش عمده مصارف شرب و کشاورزی از این منبع کمیاب تامین میکند، با بحران کمی و کیفی روبرو شده است. در این مطالعه، از اطلاعات تراز سطح آب زیرزمینی 50 چاه پیزومتری در سال 1403 و خصوصیات فیزیکو-شیمیایی 25 نمونه آب زیرزمینی برای تعیین رژیم هیدروژئولوژیکی و شناسایی منشا شوری و فرآیندهای ژئوشیمیایی حاکم بر منطقه استفاده شده است. بطور کلی جهت جریان آب زیرزمینی از سمت شرق به غرب و هم جهت با جریانات سطحی میباشد. بیشترین میزان تغذیه این آبخوان از ارتفاعات آهکی بخشهای شمالی دشت صورت میگیرد و بخشی از آن نیز توسط قسمتهای شرقی و جنوبشرقی دشت تأمین میشود. دشت عطائیه در شرق آبخوان نیز تغذیهکننده زیرزمینی این آبخوان است. یک رودخانه کال شور بصورت فصلی نیز از سمت شرق به غرب در جریان میباشد. مقدارهدایت الکتریکی در بین 627 در مناطق تغذیه در شمال آبخوان تا 11600 میکروزیمنس بر سانتیمتر در قسمت میانی آبخوان متغیر میباشد.براساس هدایت الکتریکی نمونهها به سه گروه آبهای شیرین با هدایت الکتریکی کمتر از 1000 میکروزیمنس بر سانتیمتر و تیپ بیکربناته سدیک در شمال آبخوان، آبهای لب شور با 4000 > < EC 1000 و تیپ کلروره سدیک در جنوب آبخوان و آبهای شور با 4000< EC میکروزیمنس بر سانتیمتر و تیپ کلروره سدیک در قسمت میانی آبخوان تقسیم میشوند. تمامی نمونهها نسبت به کلسیت، دولومیت اشباع و نسبت به ژیپس و هالیت تحت اشباع هستند. جهت بررسی منشا شوری در آبخوان از نمودارها و شاخصهای یونی مختلف استفاده شد و نشان داد انحلال سازندهای تبخیری موجود در منطقه از دلایل تغییر کیفیت و افزایش شوری آب زیرزمینی منطقه میباشند.
نوع مطالعه:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
آبهای زیرزمینی دریافت: 1404/4/9 | پذیرش: 1404/6/8