نشریه علوم زمین خوارزمی

کمپلکس آلمابولاغ در شمال غرب استان همدان و در پهنۀ ساختاری سنندج-سیرجان قرار دارد و شامل سنگ‎های دگرگونی درجه پایین و دو تودۀ نفوذی فلسیک و مافیک است. این تحقیق در مورد تودۀ نفوذی مافیک کمپلکس آلمابولاغ است. سنگ‎های این توده بافت‎های افیتیک، ساب افیتیک و اینترگرانولار دارند و دارای  کانی‎های اصلی پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن، آمفیبول و با فراوانی کم‌تر کانی‎های کوارتز، آلکالی فلدسپار و کانی‎های اُپک هستند. کانی‎های ثانویه این توده شامل کانی‎های اپیدوت، کلریت و آمفیبول‎هایی است که در حاشیۀ کلینوپیروکسن‌ها تشکیل شده‎اند. شیمی کانی‎های این توده شامل کلینوپیروکسن از نوع  اوژیت، آمفیبول از نوع چرماکیت، پلاژیوکلاز در محدودۀ آندزین تا لابرادوریت، آلکالی فلدسپار از نوع آنورتوکلاز و کانی‎های اُپک از نوع ایلمنیت است. سری ماگمایی تودۀ مافیک کمپلکس آلمابولاغ بر مبنای شیمی سنگ کل کالکوآلکالن است و عنصر Nb نرمالیزه شده به گوشتۀ اولیه، آنومالی منفی دارد که معرف محیط‌های فرورانشی است. بر مبنای شیمی کانی پیروکسن سری ماگمایی تودۀ نفوذی مافیک آلمابولاغ  از نوع کالکوآلکالن و محیط تکتونیکی آن مربوط به محیط‎های فرورانشی است. جای‌گیری این توده بر اساس ترمومتر پیروکسن-آمفیبول و بارومتر آمفیبول در حرارت 900-750 درجه سانتی‌گراد و فشار (عمق) 7-6 کلیوبار است. ماگمای اولیۀ تودۀ نفوذی مافیک کمپلکس آلمابولاغ بر مبنای نسبت Sm/Yb و La/Sm از ذوب بخشی گارنت-اسپینل لرزولیت منشأ گرفته و در اواخر ژوراسیک-اوایل کرتاسه در مناطق فرورانشی قبل از بسته شدن کامل نئوتتیس در زون سنندج-سیرجان تشکیل شده است.