نشریه علوم زمین خوارزمی

در شمال و شمال‌غرب شهرستان بم، فعالیت‌های آتشفشانی گسترده‌ای در زمان ائوسن رخ داده و سنگ‌های آتشفشانی بازیک و اسیدی به‌همراه نهشته‌های آذرآواری تشکیل شده‌اند. نهشته‌های ائوسن، به‌وسیلۀ مجموعه دایک‌های مختلف قطع شده‌اند. سنگ‌های آتشفشانی ماهیت ساب آلکالن و کالک آلکالن تا شوشونیتی و دایک‌ها ماهیت آلکالن پتاسیک دارند. در نمودار‌های عنکبوتی، نمونه‌ها، الگوی غنی‌شدگی از عناصر LILE و تهی‌شدگی از عناصر HFSE را نشان می‌دهند که با الگوهای مربوط به سنگ‌های محیط‌های فرورانشی و پوستۀ فوقانی هماهنگ است. هم‌چنین، نمونه‌های بررسی شده الگوی غنی‌شدگی از عناصر LREE نسبت به HREE و نسبت‌های متغیری از (La/Yb)_N را نشان می‌دهند. سنگ‌های آندزیتی و آندزیت بازالتی، از تحول ماگمای ناشی از ذوب؛ منشأ گوشتۀ اسپینل لرزولیتی متاسوماتیسم شده در شرایط فرورانش ایجاد شده‌اند که بعداً فرایند MASH را تحمل کرده‌اند. داسیت‌های منطقه، از ذوب‌بخشی منشأ مافیک آمفیبولیتی در پوستۀ زیرین ایجاد شده‌اند. در حالی که، سنگ‌های ریولیتی از ذوب‌بخشی منشأ متاگرایوک در پوسته نشات گرفته‌اند. دایک‌های اولیوین بازالتی و بازالتی از ذوب‌بخشی کم‌تر از ۵ درصدی منشأ گارنت اسپینل لرزولیتی متاسوماتیسم شده به‌وسیلۀ فرایندهای فرورانش ایجاد شده‌اند. ماگماتیسم ائوسن، در منطقۀ بم، در اثر فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس به زیر ایران مرکزی، در محیطی آتشفشانی قوس قاره‌ای، ایجاد شده است