کریمی شهرکی بهروز، قاسمی سیانی مجید، قلی زاده کاظم. ژئوترمومتری و فوگاسیته اکسیژن کانی های اکسیدی آهن-تیتانیوم در آنومالی درگز، جنوب شرق کهنوج. علوم زمین خوارزمی. 1398; 5 (1) :79-98
URL: http://gnf.khu.ac.ir/article-1-2686-fa.html
1- مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران
2- دانشگاه خوارزمی تهران، دانشکده علوم زمین، گروه ژئوشیمی ، majid4225@yahoo.com
چکیده: (1876 مشاهده)
در جنوبشرق ایران، کانسارهای مگنتیت حاوی تیتان و وانادیوم همراه با سنگهای گابرو در کمپلکس افیولیتی کهنوج رخ داده است. پژوهشهای کانهنگاری آشکار کرد که کانههای اولیه و ثانویه کانسنگ شامل تیتانومگنتیت، ایلمنیت، هماتیت، گوتیت، مارتیت، پیریت، کالکوپیریت، پیروتیت و کانیهای سیلیکاته (پلاژیوکلاز، پیروکسن، هورنبلند، الیوین، فلدسپار آلکالن) است. بافتهای داربستی-ساندویچی و همرشدیهای ایلمنیت-تیتانومگنتیت در نتیجۀ اکسیداسیون مگنتیت غنی از تیتانیوم اولیه در دماهای مختلف تشکیل شده است. تجزیۀ شیمیایی نقطهای نشان داد که ایلمنیت و تیتانومگنتیت بهترتیب دارای 51/46 تا 68/52 و 00/4 تا 71/19 درصد وزنی اکسید تیتانیوم و 00/1 تا 98/2 و 00/0 تا 74/1 درصد وزنی اکسید وانادیوم است. مقدار مول اولواسپینل (Fe2TiO4) در تیتانومگنیتت در محدودۀ 58/4 تا 89/56 درصد وزنی و تیغههای ایلمنیت دارای ضخامتهای مختلف است و مقدار مول ایلمنیت در ترکیب ایلمنیت نوع یک، دو و سه بهترتیب برابر 23/88 تا 94/93، 04/93 تا 80/99 و 09/99 تا 93/99 درصد است. ترکیب جفت کانی تیتانومگنتیت و ایلمنیت همرشد با هم (تیپ دوم) در نمودار دما/فوگاسیته اکسیژن نشان داده شده است. جفت کانیهای تیتانومگنتیت و ایلمنیت محدودۀ دمای سردشدن بین 551 تا 830 درجۀ سانتیگراد و فوگاسیته اکسیژن بین 61/21- تا 97/23- را نشان میدهند. جفت کانیهای تیتانومگنتیت و ایلمنیت کانسار درگز در اطراف منحنی بافر کوارتز-فایالیت-مگنتیت برای فشارهای کمتر از 5/1 کیلوبار پراکنده میشوند.
موضوع مقاله:
زمین شناسی اقتصادی دریافت: 1397/9/15 | پذیرش: 1398/4/25 | انتشار: 1398/4/25