Gohari M S, Qishlaqi A. Concentration, heavy metal content, mineralogy and morphology of PM2.5 collected in central district of Tehran (case study on Hafte-Tir Square). KJES 2022; 8 (1) :118-143
URL:
http://gnf.khu.ac.ir/article-1-2794-fa.html
گوهری مهساسادات، قشلاقی افشین. تمرکز، غلظت فلزات سنگین، کانیشناسی و ریختشناسی ذرات معلق 2.5 میکرون (PM2.5) در نواحی مرکزی شهر تهران (مطالعه موردی میدان هفتتیر). علوم زمین خوارزمی. 1401; 8 (1) :118-143
URL: http://gnf.khu.ac.ir/article-1-2794-fa.html
1- دانشگاه صنعتی شاهرود
2- دانشگاه صنعتی شاهرود ، qishlaqi@shahroodut.ac.ir
چکیده: (1147 مشاهده)
هدف از این پژوهش تعیین تمرکز، غلظت فلزات سنگین و بررسی کانیشناسی-ریخت شناسی ذرات PM2.5 جمعآوری شده از ایستگاه سنجش آلودگی هوا در میدان هفتتیر (مرکز تهران) است. برای این منظور ذراتPM2.5 به کمک دستگاه نمونهگیر کمحجم و در طی مدت 5 ماه (اردیبهشت – شهریور 1398) بر روی فیلترهای تفلونی جمعآوری گردید. غلظت فلزات در نمونهها پس از هضم آنها در اسید توسط دستگاه جذب اتمی اندازهگیری گردیده و سپس از طریق روابط استاندارد به غلظت بر حسب میکروگرم بر مترمکعب تبدیل شدند. بر اساس نتایج به دست آمده تمرکز ذرات PM2.5 در خردادماه بیشتر از سایر ماهها بوده و بالاتر از مقدار مجاز μgm−3 10 قرار میگیرد و سطح آلودگی نیز در همه ماهها در رده آلودگی شدید تا شدیداً بالا است. از نظر غلظت فلزات سنگین تغییرات در همه ماههای نمونهبرداری تقریباً مشابه بوده و از روند Zn>Ni>Pb>Cr>Cu>Cd تبعیت میکند. غلظت دو فلزPb و Cr در ذرات کمتر از حد مجاز سازمان بهداشت جهانی و میانگین غلظت دو فلز Cd و Ni در نمونهها بالاتر از استاندارد سازمان حفاظت محیطزیست آمریکا قرار میگیرد. محاسبه ضریب غنیشدگی و روش تحلیل مؤلفه اصلی نشان داد که کروم احتمالاً منشأ زمین زاد، کادمیم و روی دارای منشأ عمدتاً انسانزاد و سه فلز دیگر سرب، مس و نیکل دارای هر دو منشأ طبیعی و انسانزاد هستند. تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی نشان داد که ذرات PM2.5 به صورت بیشکل یا نامنظم، میلهای شکل، نامنظم کروی، کاملاً کروی، ورقهای و همچنین به صورت اگرگاتهای بلند زنجیره یا بلورهای منفرد مشاهده میشوند. بر اساس مطالعات پراش پرتوایکس کانیهای رسی (کاندیت و ایلیت)، کوارتز و کلسیت به عنوان کانیهای اصلی، کانیهای ژیپس و دولومیت به عنوان کانیهای فرعی و کانیهای وزتیت و هالیت به عنوان فازهای کانیایی کمیاب شناسایی گردیدند.
نوع مطالعه:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
زمینشناسی زیستمحیطی دریافت: 1400/9/29 | پذیرش: 1401/4/1 | انتشار: 1401/6/22