جلد 9، شماره 2 - ( پاییز و زمستان 1402 )
جلد 9 شماره 2 صفحات 105-77 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mazhari S A, Pang K. Geochemistry of apatite in various felsic rocks of the Piranshahr plutonic complex: an approach to investigate magmatic evolution. KJES 2024; 9 (2) :77-105
URL: http://gnf.khu.ac.ir/article-1-2870-fa.html
URL: http://gnf.khu.ac.ir/article-1-2870-fa.html
مظهری سید علی، پانگ کوان-نانگ. ژئوشیمی آپاتیت در انواع سنگ‌های فلسیک مجموعه نفوذی پیرانشهر: رهیافتی برای بررسی تحولات ماگمایی. علوم زمین خوارزمی. 1402; 9 (2) :77-105
1- دانشگاه حکیم سبزواری ، a.mazhari@hsu.ac.ir
2- آکادمیا سینیکا
2- آکادمیا سینیکا
چکیده: (1080 مشاهده)
سنگ‌های نفوذی فلسیک در مجموعه نفوذی پیرانشهر شامل سه گروه سیینیت، نفلین‌سیینیت و آلکالی‌فلدسپار گرانیت می‌شوند که در حدود 40 میلیون سال پیش تشکیل شده و هم‌ژنز هستند. روابط بافتی و ترکیب اکسیدهای اصلی و عناصر کمیاب آپاتیت از نمونه‌های منتخب انواع سنگ‌های فلسیک به روشهای SEM، EPMA و LA-ICP-MS مورد بررسی قرار گرفت. در نمونه‌های مورد مطالعه آپاتیت به صورت بلورهای شکل‌دار تا نیمه‌شکلدار با فرم‌های منشوری ظاهر شده و دارای بافت همگن و بدون منطقه‌بندی میباشد. مقادیر پایین MnO و الگوی REE آپاتیت‌ها نیز ماهیت ماگمایی آنها را تأیید کرده و بیانگر عدم تأثیر فرایندهای بعد از تبلور بر روی ترکیب آپاتیت‌هاست. تمام بلورهای آپاتیت در رده فلوئوروآپاتیت قرار می‌گیرند. میزان فلوئور و کلر در انواع مختلف سنگ‌های فلسیک متغیر است و نسبت F/Cl از گرانیت‌ها به سمت سیینیت‌ها و نفلینسیینیتها کاهش می‌یابد. محاسبه دمای اشباع آپاتیت نشان می‌دهد که دمای تبلور در آلکالی‌فلدسپار گرانیت‌ها (858-844 درجه سانتی‌گراد) نسبت به سیینیت‌ها (818-783 درجه سانتی‌گراد) و نفلینسیینیتها (668-610 درجه سانتی‌گراد) بیشتر است. میزان Mn موجود در آپاتیت‌ها حاکی از شرایط تقریباً ثابت اکسایش با حداقل نوسانات (8/9- تا 8- = log fO2) در انواع سنگ‌های فلسیک میباشد. عناصر کمیاب در آپاتیت‌های مختلف تفاوت بارزی نشان می‌دهد به‌طوری که در نمونه‌های گرانیتی آپاتیت سرشار از عناصر HFSE و عناصر نادر خاکی (REE) است در حالیکه آپاتیت‌های سنگ‌های نفلین‌سیینیتی تمرکز بالاتری از اجزایی همچون سیلیس، Cr، Ni و V نشان می‌دهند. ترکیب عناصر کمیاب با نسبت F/Cl در آپاتیت‌ها تغییرات هماهنگ و منطبق با ترکیب سنگ میزبان نشان می‌دهد. نتایج بررسی ترکیب کانی آپاتیت، یافته‌های پترولوژیکی قبلی در مورد سنگ‌های فلسیک پیرانشهر مبنی بر تأثیر تفکیک فازهای فرار بر تحول ماگمایی را تأیید می‌کند.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
پترولوژی
دریافت: 1402/9/30 | پذیرش: 1402/10/24 | انتشار: 1402/10/26
دریافت: 1402/9/30 | پذیرش: 1402/10/24 | انتشار: 1402/10/26
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
