جلد 9، شماره 1 - ( بهار و تابستان 1402 )
جلد 9 شماره 1 صفحات 307-283 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Tale Fazel E. Ilvaite trace mineral chemistry as a thermodynamic recorder of retrograde alteration and metallogenic indicator for discrimination of skarn deposits: an example from the iron deposit in North Sanandaj-Sirjan Zone. KJES 2023; 9 (1) :283-307
URL: http://gnf.khu.ac.ir/article-1-2885-fa.html
URL: http://gnf.khu.ac.ir/article-1-2885-fa.html
طالع فاضل ابراهیم. شیمی کانی کمیاب ایلویت به عنوان ثبت‌کننده شرایط ترمودینامیکی دگرسانی پسرونده و شاخص فلززایی در تفکیک ذخایر اسکارن: مثالی از کانسار آهن در پهنه سنندج-سیرجان شمالی. علوم زمین خوارزمی. 1402; 9 (1) :283-307
دانشگاه بوعلی سینا ، tale.fazel@gmail.com
چکیده: (140 مشاهده)
ایلویت با ترکیب CaFe22+Fe3+(Si2O7)O(OH) از کانی‌های کمیاب مهم در مرحله دگرسانی پسرونده ذخایر اسکارن محسوب می‌شود. در این پژوهش با استفاده از شواهد میکروسکوپی، پراش پرتو ایکس (XRD) و تجزیه ریزکاوالکترونی (EPMA) به بررسی خصوصیات بلورشناسی، شیمی بلور و شرایط ترمودینامیکی رخداد ایلویت در تکوین یک کانسار اسکارن پرداخته شده است. کانسار اسکارن آهن غلام آباد (ذخیره قطعی 1/3 میلیون تن و عیار متوسط 37/2 درصد FeO)، در 30 کیلومتری جنوب‌غرب دهگلان و پهنه سنندج- سیرجان شمالی، قرار دارد. اسکارن‌زایی در این ذخیره در محل تماس آلکالی گرانیت پورفیری (ژوراسیک بالایی) و توالی سیلت‌سنگ توفی (تریاس- ژوراسیک) روی داده که طبق آن دگرسانی پیشرونده آندرادیت قهوهای-هدنبرژیت نزدیک به توده نفوذی و دگرسانی پسرونده اپیدوت- اکتینولیت- ایلویت در مجاورت سنگ‌های آتشفشانی شکل گرفته است. ایلویت در کانسار غلام آباد با فرمول تجربی Ca0.90Fe2+1.88Fe3+0.98Al0.04Mn0.04Si2.14O8(OH)طی مراحل اولیه دگرسانی پسرونده (دمای 400 تا C° 470 و ∆logfO2(HM) بین 4/2- تا 4-) از واکنش کانی‌های آندرادیت، مگنتیت و کوارتز شکل گرفته است. پس از آن در مراحل پایانی این دگرسانی (دمای 270 تا C° 350)، با افزایش فعالیت XCO2 (0/05 تا 0/005) و کاهش محتوای اکسیژن محیط (مقادیر ∆logfO2(HM) کمتر از 4/5-)، ایلویت به مجموعه کانی‌های مگنتیت، کلسیت و فرواکتینولیت تجزیه شده است. طبق نتایج EPMA، نسبت بالای Fe2+/Fe3+ (متوسط 1/90) و محتوای پایین Mn2+ (کمتر از 0/05 با فرض مجموع 6 کاتیون) در ترکیب ایلویت کانسار غلام آباد حاکی از ارتباط آن با اسکارن‌های آهن بوده که آن را از سایر ذخایر اسکارن متمایز می‌نماید. در مجموع، اگرچه ایلویت به‌عنوان کانی کمیاب در اکثر اسکارن‌ها است، اما نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که از ترکیب و ترمودینامیک این کانی می‌توان برای تمایز انواع ذخایر اسکارن و تکوین فرایندهای ژئوشیمیایی- اسکارن‌زایی بهره گرفت.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
زمین شناسی اقتصادی
دریافت: 1402/4/5 | پذیرش: 1402/5/20 | انتشار: 1402/6/26
دریافت: 1402/4/5 | پذیرش: 1402/5/20 | انتشار: 1402/6/26
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
