Ebrahimi Fard H, Ghasemi Siani M, Karimi Shahraki B, Sharafi Nia F. Geothermometry of skarn zones in the Tappeh Ghermez (A') iron deposit, Sangan iron mining district, NE Iran. KJES 2024; 10 (2) :344-375
URL:
http://gnf.khu.ac.ir/article-1-2911-fa.html
ابراهیمی فرد حامد، قاسمی سیانی مجید، کریمی شهرکی بهروز، شرفی نیا فانوس. زمیندماسنجی پهنههای اسکارنی در کانسار آهن تپهقرمز (A')، منطقۀ معدنی آهن سنگان، شمالشرقی ایران. علوم زمین خوارزمی. 1403; 10 (2) :344-375
URL: http://gnf.khu.ac.ir/article-1-2911-fa.html
1- دانشگاه خوارزمی ، hamedebrahimi772@gmail.com
2- دانشگاه خوارزمی
3- مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران
چکیده: (123 مشاهده)
منطقۀ معدنی سنگان، بزرگترین ناحیه کانسنگ آهن اسکارنی در ایران محسوب میشود. این کانسار در بخش شمالشرقی کمان ماگمایی البرز واقع شده است. مجموعۀ معادن سنگ آهن سنگان (1 میلیارد تن و عیار 35 تا 60 درصد آهن) شامل 14 کانسار است، که در یک روند شرقی- غربی کشیده شدهاند و به سه بخش شرقی، مرکزی و غربی تقسیم میشوند. کانسار آهن تپهقرمز ('A) در بخش غربی معدن سنگ آهن سنگان واقع شده است. اسکارنزایی و کانهزایی آهن همراه آن در منطقۀ تپهقرمز در مجاورت تودۀ نفوذی سینوگرانیتی سرنوسر با ماهیت پتاسیم بالا تشکیل شده است. پهنههای اسکارنی در منطقۀ مورد مطالعه شامل، 1) پهنههای درون اسکارن و برون اسکارن پیشرونده (زیرپهنۀ کلینوپیروکسن- گارنت اسکارن) و 2) پهنۀ برون اسکارن پسرونده (زیرپهنۀ آمفیبول اسکارن) هستند. دماسنجی تشکیل اسکارن، براساس شیمی کانیهای سیلیکاتۀ اسکارنی و انطباق آنها با نتایج حاصل از مطالعات میکروترمومتری میانبارهای سیال انجامشده بر روی گارنت و کلسیت، برای پی بردن به شرایط فیزیکوشیمیایی و دمای تشکیل پهنههای اسکارنی کانسار تپهقرمز، انجام شد. زمین دماسنجی زوجکانی گارنت-کلینوپیروکسن، دماهای 302 تا 442 درجۀ سانتیگراد را برای پهنۀ اسکارن پیشرونده نشان داد. برپایۀ زمین دماسنجی آمفیبولهای کلسیمی در پهنۀ پسرونده، دماهای تشکیل 206 تا 333 درجۀ سانتیگراد بدست آمد. نتایج زمین دماسنجی پهنههای پیشرونده و پسروندۀ اسکارنی با نتایج حاصل از میکروترمومتری میانبارهای سیال همخوانی دارد. آندرادیت در دمای بیش از 430 درجۀ سانتیگراد، حتی در شرایط سولفیداسیون بالای محیط نیز پایدار است. در دماهای کمتر از 430 درجۀ سانتیگراد و فوگاسیتۀ نسبتاً بالای گوگرد (بیش از 6-10)، آندرادیت به مجموعۀ کلسیت و کوارتز دگرسان میشود. با کاهش fS2، چنین سیالاتی مجموعۀ مگنتیت را تشکیل میدهند. بنابراین، میتوان نتیجه گرفت که سیالات متاسوماتیک پسرونده در کانسار اسکارن آهن تپهقرمز (A')، دارای fS2 حدود 6/5-10 و دمای کمتر از 430 درجۀ سانتیگراد هستند.
نوع مطالعه:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
زمین شناسی اقتصادی دریافت: 1403/6/7 | پذیرش: 1403/9/26 | انتشار: 1403/10/8