Farhadi H, Pirkharrati H, Ahangari M, Rahim souri Y. Pollution and health risk assessment of potentially toxic elements in the topsoils from mining site and agricultural areas around the Kuh-e-Marghavol barite mine, northwest of Mahabad. KJES 2024; 10 (2) :491-514
URL:
http://gnf.khu.ac.ir/article-1-2923-fa.html
فرهادی هانیه، پیرخراطی حسین، آهنگری معصومه، رحیم سوری یوسف. ارزیابی میزان آلودگی و تأثیرات سلامتی عناصر بالقوه سمی در خاکهای سطحی محدوده معدنی و کشاورزی در اطراف معدن باریت کوه مرقاول، شمال غرب مهاباد. علوم زمین خوارزمی. ۱۴۰۳; ۱۰ (۲) :۴۹۱-۵۱۴
URL: http://gnf.khu.ac.ir/article-۱-۲۹۲۳-fa.html
۱- دانشگاه ارومیه
۲- دانشگاه ارومیه ، m.ahangari@urmia.ac.ir
چکیده: (۹۷ مشاهده)
کانهزایی و معدنکاری باریت با توجه به کانیهای سولفیدی همراه، میتواند منبع مهمی برای آلودگی خاک به عناصر بالقوه سمی باشد. ارزیابی درجه آلودگی و تأثیرات سلامتی خاکهای مرتبط با ماده معدنی باریت به عناصر بالقوه سمی در محدوده معدنی کوه مرقاول واقع در شرق مهاباد موضوع پژوهش فعلی است. نمونهبرداری از خاکهای سطحی (عمق نمونهبرداری 0 تا 5 سانتیمتر) محدوده معدنی و کشاورزی بهطور مجزا انجام شد. نمونهبرداری از خاکهای سطحی محدوده معدنی بهطور سیستماتیک عمود بر امتداد رگه اصلی باریت و به تعداد 7 نمونه صورت گرفت. نمونههای خاکهای کشاورزی از مرکز زمینهای کشاورزی واقع در پایین دست محدوده معدنی و به تعداد 6 نمونه برداشت شدند. غلظت عناصر بالقوه سمی در نمونهها با استفاده از روش طیفسنجی نشر نوری پلاسمای جفت شده القایی (ICP-MS) اندازهگیری شد. برای هضم نمونهها از روش چهار اسید (هیدروفلوئوریک، پرکلریک، نیتریک و هیدروکلریک) استفاده شده است. میانگین غلظت اکثر عناصر بالقوه سمی زیادتر از میانگین ترکیب خاکهای جهانی و میانگین ترکیب پوسته بود. ضریب غنیشدگی در خاکهای محدوده معدنی برای As خیلی شدید، Cu و Ba شدید، Cd و Mn متوسط و در خاکهای کشاورزی As دارای غنیشدگی شدید و Mo غنیشدگی متوسط است. نتایج شاخصهای محیط زیستی منفرد (شاخص زمینانباشت، ضریب آلودگی و نمرو) نشانگر آلودگی خاک به عناصر بالقوه سمی بهویژه برای As, Ba و Cu است. بر اساس نتایج شاخصهای آلودگی یکپارچه (مانند بار آلودگی ، PLI)، تمامی نمونهها دارای درجه آلودگی زیاد هستند. بررسی تأثیرات سلامتی عناصر بالقوه سمی نشان میدهد که مواجهه طولانی مدت با عناصر As, Cr و Ni برای هر دو گروه سنی در محدوده معدنی و Cr و Ni در خاکهای کشاورزی دارای خطرات سلامتی سرطانزایی قابل توجه است. خطر غیر سرطانزایی برای عناصر Ba, Cr, Mn و V و برای هر دو گروه سنی در صورت مواجهه طولانی با خاکهای محدوده معدنی و کشاورزی زیاد است.
نوع مطالعه:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
زمینشناسی زیستمحیطی دریافت: 1403/7/13 | پذیرش: 1403/10/5 | انتشار: 1403/10/8