جلد 11، شماره 1 - ( بهار و تابستان 1404 )
جلد 11 شماره 1 صفحات 265-241 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Hosseini A, Rashidi M, Jooybari S A, Daryabandeh M. Investigating the role of environmental conditions in the dispersion of elements (major, minor and trace) using geochemical interpretations and models in the sedimentary deposits of Qalikuh, Lorestan. KJES 2025; 11 (1) :241-265
URL: http://gnf.khu.ac.ir/article-1-2942-fa.html
URL: http://gnf.khu.ac.ir/article-1-2942-fa.html
حسینی امیر سعید، رشیدی مهراب، جویباری سیده اکرم، دریابنده منوچهر. بررسی نقش شرایط محیطی در پراکندگی عناصر(اصلی، جزئی و کمیاب) با استفاده از تفسیرها و مدل‌های ژئوشیمیایی در نهشته‌های رسوبی قالیکوه لرستان. علوم زمین خوارزمی. 1404; 11 (1) :241-265
1- شرکت ملی نفت ایران ، a.saeedhosseini@gmail.com
2- شرکت ملی نفت ایران
2- شرکت ملی نفت ایران
چکیده: (564 مشاهده)
شیل‌های نفتی به عنوان یک منبع مهم هیدروکربنی، نیازمند بررسی دقیق از نظر توزیع عناصر مختلف هستند. مدل‌های ژئوشیمیایی ابزاری قدرتمند برای درک توزیع عناصر و عوامل مؤثر بر آن‌ها بوده و به بهینه‌سازی اکتشاف و بهره‌برداری از این منابع کمک می‌‌کنند. تفسیرهای ژئوشیمیایی نیز جهت شناسایی ناهنجاری‌ها ، ذخایر و ترکیب آن‌ها به کار می‌روند. لذا در این مطالعه برای تعیین پراکندگی عناصر مختلف در نهشته‌های رسوبی حاوی شیل‌های نفتی، تمرکز اصلی بر تأثیر شرایط اکسیداسیون-احیاء و آب و هوای محیط تشکیل سنگ‌های منشأ صورت گرفته است. بدین منظور برای ارزیابی نهشته‌های اطراف رودخانه قُلیان منطقه قالیکوه لرستان، 15نمونه سطحی از این نهشته‌ها برداشت و مورد آنالیزهای XRD و ICP قرار گرفت. همچنین برای بررسی پتروگرافی تعداد 80 مقطع نازک میکروسکوپی تهیه گردید و برای تعیین میزان کل مواد آلی نمونه‌های شیل نفتی نیز آنالیز Rock-Eval Pyrolysis انجام شد. نتایج مدل‌های ژئوشیمیایی نشان داد، کانی‌های آواری (کوارتز، کانی‌های رسی) و کانی‌های کربناته (کلسیت، دولومیت) از اصلی‌ترین کانی‌های نهشته‌های مذکور می‌باشند و این نهشته‌ها معادل سنگ‌های آذرین حد واسط-حد واسط فلسیک می‌باشند و در محدودۀ آرکوز، لیتارنایت و شیل قرار گرفته‌اند که در محیط فرورانشی و برخوردی به وجود آمده‌اند. میانگین مقادیر شاخص‌های هوازدگی و شاخص‌های تعیین شرایط اکسیداسیون-احیاء مؤید هوازدگی نسبتاً ملایم نهشته‌ها است که در محدودۀ آب و هوای خشک قرار دارند و با رسیدگی اندک، همچنان به چرخۀ مجدد رسوبی نرسیده‌اند و در محیط احیایی تشکیل شده‌اند. نتایج حاصل از نمونه‌های مورد مطالعه در این تحقیق حاکی از آن است که میزان هوازدگی (اکسیدهای آلومینیوم، منگنز، سدیم، تیتانیوم، منیزیم)، کانی زیرکن (عناصر خاکی کمیاب و عناصر جزئی مانند: توریم، زیرکونیوم، نیوبیوم، تانتانیوم)، تشکیل مواد آلی شیل‌های نفتی در شرایط احیایی محیط (نیکل، اورانیوم، وانادیوم، کبالت، کروم)؛ در کنار پراکندگی کانی‌های رسی (مس، روی)، پدیدۀ جذب-واجذب و جانشینی یون‌ها (استرانسیوم)، دگرسانی (روبیدیوم) از عوامل اصلی تغییرات ژئوشیمیایی محسوب می‌شوند.
واژه‌های کلیدی: شیل‌های نفتی، مدل‌های ژئوشیمیایی، عناصر خاکی کمیاب و جزئی، اکسیداسیون-احیاء، هوازدگی
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
ژئوشیمی
دریافت: 1404/2/29 | پذیرش: 1404/6/30 | انتشار: 1404/6/31
دریافت: 1404/2/29 | پذیرش: 1404/6/30 | انتشار: 1404/6/31
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
