Research code: IR.SUMS.REC.1400.716
Nematollahi M J, Karimzadeh S, Hashemi S B, Keshavarzi B. Medical mineralogy and morphology of salivary stones (sialoliths); a case study in Shiraz metropolis, Iran. KJES 2024; 10 (1) :208-233
URL:
http://gnf.khu.ac.ir/article-1-2910-fa.html
نعمت الهی محمدجواد، کریم زاده سوگند، هاشمی سید بصیر، کشاورزی بهنام. کانیشناسی پزشکی و ریختشناسی سنگهای بزاقی (سیالولیتها)؛ مطالعه موردی در کلانشهر شیراز، ایران. علوم زمین خوارزمی. 1403; 10 (1) :208-233
URL: http://gnf.khu.ac.ir/article-1-2910-fa.html
1- دانشگاه ارومیه ، mj.nematollahi@urmia.ac.ir
2- سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران
3- دانشگاه علوم پزشکی شیراز
4- دانشگاه شیراز
چکیده: (266 مشاهده)
در این پژوهش، ریختشناسی و ترکیب شیمیایی 21 نمونه سنگ بزاقی (سیالولیت) برای اولین بار در ایران بررسی میشود. ریختشناسی و ترکیب عنصری سیالولیتها به ترتیب با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و طیف سنج پاشنده انرژی تابش ایکس (EDS) تعیین شد. همچنین، ترکیب زیست کانیایی و سیماهای طیفی مربوط به بنیانهای مولکولی موجود در ترکیب شیمیایی سنگهای بزاقی با استفاده از دو طیفسنج مرئی-مادون قرمز نزدیک (Vis- NIR) و تبدیل فوریه مادون قرمز (FTIR) ارزیابی و شناسایی شد. تجزیه و تحلیل طیفهای بازتابی در محدوده Vis-NIR طیف الکترومغناطیس نشان داد که نمونههای سیالولیت عمدتاً دارای ترکیبات آلی (C-H)، کربناتی و آب هستند. طیفهای FTIR در همه نمونهها از نظر کیفی تقریباً یکسان و پیکهای گسیلشی در طول موجهای مشابه در همه نمونهها واقع شده بود و تفاوت طیف نمونهها به طور عمده در شدت پیکها بود. تجزیه و تحلیل طیفهای FTIR نیز حضور گروههای عاملی هیدروکسیل، آمید، آلیفاتیک، فسفات و کربنات در سیالولیتها را تایید کرد. با توجه به حضور سیماهای طیفی مربوط به فسفات در نمونهها به نظر میرسد که ترکیب شیمیایی این نمونهها عمدتا مشابه هیدروکسی آپاتیت است که گاهی یون کربنات نیز جانشین یون فسفات شده است. میانگین درصد وزنی بالای O، C، Ca و P نیز نشانگر حضور زیست کانیهای کربناتی فسفردار بود. محاسبه شاخص بلورینگی نمونههای سنگ با استفاده از تحلیل طیفهای FTIR نشانگر بلورینگی ضعیفی نمونهها بود به نحوی که اجزای غیرآلی سنگ بصورت خرده دانههای کوچک کمابیش متراکم و دانه شکری آریخت و شبه بلوری در اطراف یک هسته دانهای مرکزی قرار گرفته بودند. نتایج این مطالعه بینش خوبی از ترکیب شیمیایی سنگهای بزاقی داد و میتواند یک خط پژوهشی جدید در مطالعات آتی باشد.
نوع مطالعه:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
زمینشناسی زیستمحیطی دریافت: 1403/5/30 | پذیرش: 1403/6/24 | انتشار: 1403/6/30