1- دانشگاه زنجان
2- دانشگاه زنجان ، gh.nabatian@znu.ac.ir
3- دانشگاه تخصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان
چکیده: (112 مشاهده)
کانسار آهن صاحب، در 16 کیلومتری شهر صاحب و در شمالشرق شهرستان سقز قرار دارد. این کانسار در تقسیمبندیهای زمینشناسی- ساختاری ایران در پهنه دگرگونی- ماگمایی سنندج- سیرجان قرار دارد و شامل 3 بخش غربی، مرکزی و شرقی است. در این پژوهش زمینشناسی، پتروگرافی توده نفوذی، دورسنجی کانسار و کانهزایی اسکارن صاحب در بخش غربی مورد بررسی قرار گرفته است. واحدهای آهکی پرمین و آهکی و شیلی کرتاسه، به همراه تودههای نفوذی با ترکیب گرانودیوریتی تا گرانیتی به سن کرتاسه بالایی- پالئوسن، واحدهای سنگی اصلی منطقه را تشکیل میدهند. کانهزایی آهن در منطقهی مورد مطالعه به صورت عدسی شکل و رگه- رگچهای در محل تماس تودهی نفوذی با واحدهای کربناته روته و واحدهای شیلی و کربناتی کرتاسه تشکیل شده است. جایگزینی تودهی مذکور سبب شده تا نهشتههای کربناته- تخریبی موجود در مرز حاشیه جنوبی آن شدیداً دستخوش پدیده دگرگونی مجاورتی گردد و باعث تشکیل اسکارن در این منطقه شده است. براساس نتایج دورسنجی در منطقه مورد مطالعه دگرسانیهای موجود در این کانسار شامل کربناته، آرژیلیک، ترمولیت- اکتینولیت، گوسان و کلریتی میباشند که با مطالعات صحرایی و میکروسکوپی تطابق دارد. همچنین براساس نتایج پتروگرافی علاوه بر دگرسانیهای فوق دگرسانیهای اپیدوتی، سریسیتی و سیلیسی نیز در منطقه مورد مطالعه وجود دارند. کانهزایی آهن در این منطقه بیشتر در واحدهای مرمری و هورنفلسی (اگزواسکارن) و به مقدار کمتر در توده نفوذی (اندواسکارن) تشکیل شده است. پهنههای اسکارنی تشکیل شده در این منطقه شامل پهنههای گارنت اسکارن، گارنت پیروکسن اسکارن، پیروکسن اسکارن، اپیدوت اسکارن، مرمر و اسکارن کانهدار هستند. کانههای موجود در این کانسار شامل مگنتیت، کالکوپیریت، پیریت، کالکوسیت، مالاکیت و آزوریت به همراه کانیهای باطله از جمله گارنت، پیروکسن، ترمولیت- اکتینولیت، اپیدوت، کلریت و کلسیت میباشند. براساس یافتههای این پژوهش میتوان اظهار داشت که کانسار آهن صاحب از کانسارهای آهن نوع اسکارن کلسیک بوده و حجم اصلی کانهزایی در بخش اگزواسکارن روی داده است.
نوع مطالعه:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
زمین شناسی اقتصادی دریافت: 1403/12/24 | پذیرش: 1404/2/23